سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی 1394 تا 1404 با هممکاری مرکز تحقیقات عدالت در سلامت منتشر شد

در حالی که تا چند دهه پیش بیشترین بار بیماری و مرگ نشات گرفته از  بیماری هایی نظیر سل، فلج اطفال و سرخک بود در زمانی کوتاه و با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی و دستاوردهای شایان پزشکی در حوزه های پیشگیری (کشف واکسن)، بهداشت (افزایش بهداشت عمومی) و درمان (ساخت داروهای موثر) در دنیای امروز بیماری های غیرواگیر به اصلی ترین علل مرگ، ایجاد ناتوانی و از دست دادن سال های مفید زندگی افراد مبدل گشته اند. این بیماری ها که شایع ترین آن ها نارسایی های قلبی-عروقی، انواع سرطان ها، بیماری های مزمن ریوی و دیابت است در میان تمامی کشورها و اقشار مختلف جوامع با فراوانی های متفاوت یافت شده و درحال تبدیل شدن به چالشی اساسی برای نظام های سلامت اند و پیش بینی می شود که تا چند سال آینده – به دلیل بروز جهان گیری ویروس کووید-19 و ایجاد اختلال و وقفه در خدمات ارائه شده به این بیماران – به بالاترین سطح خود در چند سال اخیر برسند

با توجه به یافته های جدید، بهترین راه مقابله با این چالش نوظهور پیشگیری و کنترل عوامل خطر آن است؛ عواملی مانند سبک زندگی ناسالم، تغذیه غلط، فعالیت بدنی کم، مصرف دخانیات و الکل و … که با توجه به ریشه های عمیقی که در زندگی فردی و اجتماعی دارند نیاز به همت و همکاری گسترده اجتماعی و میان بخشی داشته تا به صورتی کارا کنترل شده و کاهش یابند

راهبرد سازمان جهانی سلامت برای مقابله با این چالش اولویت بخشی به چهار بیماری قلبی-عروقی، سرطان ها، دیابت و بیماری های مزمن ریوی است. از این رو، جمهوری اسلامی ایران در سال 1394 کمیته ای ملی برای سیاست گذاری و برنامه ریزی برای کاهش این بیماری ها متشکل از خبرگان نظام ذیل چهار کارگروه اصلی (برای هر بیماری) تشکیل داد. سند پیش رو که با همت این کمیته و همکاران ایشان گردآوری شده است به بررسی روند بیماری های غیرواگیر در چند سال گذشته در کشور پرداخته و با ارائه چشم انداز و راهکارهایی جهت بهبود و کنترل وضعیت کشور در شاخص های مرتبط با این بیماری ها امید دارد تا قدمی اساسی در راستای بهبود سلامت عمومی جامعه برداشته باشد

مرکز تحقیقات عدالت در سلامت وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز مفتخر بود تا به عنوان همکار در تدوین فصل هشت این سند با عنوان «نابرابری های اقتصادی-اجتماعی در ابتلا و مرگ و میر بیماری های غیرواگیر در جمهوری اسلامی ایران» مشارکت داشته باشد. امید است تا یافته ها و راهکارهای ارائه شده در این سند به بهبود هرچه بیشتر نظام سلامت کشورمان منجر شود