دکتر علیرضا اولیایی منش در حاشیه این نشسست: ۷۵ درصد سلامت مردم را تحت تاثیر عوامل بیرونی دانست و اظهار کرد: محیط پیرامون افراد از مسائل کلان مانند سیاستگذاری‌های اجتماعی و اقتصادی گرفته تا مسائل خرد مانند سبک زندگی، بر سلامت اثرگذار است.

وی با بیان اینکه افراد بر سلامت یکدیگر اثر گذار هستند، افزود: با یکسری تهدیدکننده‌های سلامت در دوران معاصر مواجه هستیم که هر چقدر بیمارستان بسازیم و تجهیزات بخریم و دارو تولید کنیم، نمی‌توانیم جلوی هجمه این عوامل بیرونی بر سلامت مردم را بگیریم.

دبیر شبکه مراکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، آلودگی‌های زیست محیطی و حوادث ترافیکی را جزو مهمترین عوامل مرگ و میر دانست و تصریح کرد: فقر و آموزش و سواد و محل زندگی و… نیز بر سلامت مردم موثر هستند.

اولیایی منش، با اشاره به فعالیت ۳۶ مرکز تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت در کشور، خاطرنشان کرد: این مراکز بنا دارند اولویت‌های استانی تهدیدکننده سلامت را شناسایی کرده و برای آنها برنامه ریزی لازم را داشته باشند.

وی با بیان اینکه در نشست‌های سالانه شبکه مراکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت تکالیف مراکز استانی را مشخص می کنیم، ادامه داد: به دنبال شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت و راه های مداخله و مقابله با آن‌ها هستیم.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، نشست گیلان را یکی از مفیدترین نشست‌های این شبکه ملی در حوزه‌های تحقیقاتی و اجرایی دانست و تاکید کرد: برای مقابله با عوامل اجتماعی موثر بر سلامت باید با سایر بخش‌ها تعامل داشته باشیم.

وی خواستار توجه ویژه روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی استان ها به موضوع عوامل اجتماعی موثر بر سلامت شد و خاطرنشان کرد: باید نقش سازمان‌ها در اصلاح سلامت مردم را مطالبه کنیم.

رئیس مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به فعالیت ۱۲ ساله شبکه ملی مراکز تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، عنوان کرد: مهمترین وظیفه ما شناسایی عوامل تهدیدکننده سلامت و یادآوری نقش سایر سازمان ها و مطالبه گری از آنهاست و قطعا با تحقق این مهم شاهد کاهش بار بیماری و مرگ و میر در سال های آتی خواهیم بود و دغدغه کمبود پزشک و پرستار و تخت بیمارستانی و… را نخواهیم داشت.

وی باروری پایین، سالمندی، آلودگی های محیط زیست، حوادث ترافیکی و… را از جمله اولویت‌های استان گیلان در حوزه سلامت دانست و گفت: هر استانی باید به شناسایی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت بپردازد و ذی نفعان و دستگاه‌های مرتبط را شناسایی کند.

اولیایی منش با اشاره به فعالیت شورای عالی سلامت و امنیت غذایی کشور با حضور ۱۹ وزارتخانه و سازمان، یادآور شد: در سطح ملی موفق به شناسایی تعدادی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت شده‌ایم که در بخش‌های زیست محیطی و اقتصادی و آموزش و سواد سلامت و حاشیه نشینی و گروه‌های آسیب پذیر و روابط اجتماعی و… است.

وی بر تکامل ذهنی، روحی، جسمانی و اجتماعی افراد از دوران کودکی به عنوان مولفه سلامت تاکید کرد و گفت: ناامنی‌های غذایی نیز از عوامل موثر بر سلامت فرد و جامعه هستند.

دکتر امیرحسین تکیان در حاشیه این نشست  با اشاره به مفهوم سلامت، اظهار کرد: بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، سلامت دارای سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی است.

وی با بیان اینکه بر اساس شواهد در دسترس سهم، عوامل جسمی بر سلامت انسان مانند ویژگی‌های ژنتیکی و بیماری ها و مراقبت های بهداشتی و… حدود ۲۰ درصد است، افزود: ۸۰ درصد عوامل موثر بر سلامت، بیرون از مسائل بهداشت و درمان است؛ در واقع عوامل اجتماعی و اقتصادی مانند درآمد و سواد و سکونتگاه و شبکه اجتماعی خانواده و دوستان و اشتغال و مسکن و امنیت و احترام و اعتیاد و طلاق و فحشا و دخانیات و… بر سلامت انسان اثرگذار هستند.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات عدالت در سلامت، عوامل زیست محیطی را یکی دیگر از ابعاد سلامت انسان دانست و گفت: امروزه می‌دانیم که آلاینده‌های زیست محیطی بر سلامت اثر گذار هستند.

تکیان، با اشاره به سهم بالای عوامل موثر بر سلامت در خارج از مرزهای وزارت بهداشت، یادآور شد: سازمان بهداشت جهانی از دو دهه قبل از کشورهای عضو خواسته به عوامل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی موثر بر سلامت توجه کنند.

وی شعار سازمان بهداشت جهانی در سال جاری را «سلامت من؛ حق من» دانست و اضافه کرد: سلامت یک حق است و این حق ستاندنی است و فقط با ایجاد مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستانی نمی توانیم به سلامت برسیم و نیازمند برنامه‌ریزی‌های حوزه سلامت برای رسیدن به جامعه بالنده هستیم.

رئیس مرکز تعالی سلامت جهانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه مراکز تحقیقاتی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت به شناسایی این عوامل و طراحی مداخلات لازم با کمک ارگان های تاثیرگذار می‌پردازند، خاطرنشان کرد: طراحی این مداخلات نیازمند همکاری‌های بین بخشی در بخش های آموزش و مسکن و اشتغال و… است که وزارت بهداشت در آن نقشی ندارد.

وی هدف غایی دولت‌ها و نظام های سلامت را عدالت دانست و تصریح کرد: هر زن و مرد شهری و روستایی در هر جای کشور با هر مذهب و درآمد و سطح سواد و… باید بتواند بدون دغدغه مالی خدمات سلامت را دریافت کند و لذا تلاش می‌کنیم برای رسیدن به عدالت، عوامل اجتماعی موثر بر سلامت را شناسایی و با طراحی مداخلات لازم، به بهبود آن کمک کنیم.

تکیان با اشاره به ایجاد ساز و کاری قدرتمند و مترقی همچون شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در کشور به ریاست رئیس جمهور و دبیری وزارت بهداشت، تاکید کرد: بستر سیاسی ارتقای سلامت در کشور فراهم شده و مصوبات این شورا در حکم قانون است و باید اجرایی شود.